Төр хувийн хэвшлийн үйл ажиллагааг сайн уялдуулах хэрэгтэй

Төр хувийн хэвшлийн үйл ажиллагааг  сайн уялдуулах хэрэгтэй
      Барилгын Архитектур Корпорацийн  Ерөнхий захирал,  Академич, Архитектор Д.Хайсамбуутай барилгын салбарт өрнөж буй зарим үйл явдал, шинэчлэлтийн талаар ярилцлаа.
- Таны бодлоор өнгөрсөн онд барилгын салбарт дорвитой шинэчлэл хийгдсэн үү?

        Өнгөрсөн онд Шинэчлэлийн Засгийн газар, түүний дотор Барилга хот байгуулалтын яам, Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газраас  хот суурины бүтээн байгуулалтын чиглэлээр бодитой олон ажлууд хийж гүйцэтгэснийг энд хэлэхэд таатай байна.
     2013 онд Улаанбаатар хотод 20200 айлын орон сууц, хөдөө орон нутагт 7000 гаруй айлын орон сууц ашиглалтад орж  барилга, угсралтын ажлын биелэлт өнгөрсөн онтой харьцуулахад үндсэндээ 2,8 дахин өссөн нь салбарын үйл ажиллагаатай шууд холбоотой. Иймдээ ч АНУ-ын хөгжлийн агентлаг /USAID/-аас гаргасан судалгаагаар Монгол Улс барилгын салбар дахь бизнесийн таатай орчин бүрдүүлэлтээрээ 2013 онд 107 дугаар байранд орж өмнөх үзүүлэлтээсээ даруй 25 байраар урагшилсан амжилтаар шинэ онтойгоо золгож байна.
Өнгөрсөн онд  Барилгын салбарт хийгдсэн зарим ажлын бодитой  үр дүнгээс:
     Засгийн газрын 151-р тогтоолоор Барилгын ажил эхлүүлэх, үргэжлүүлэх, ашиглалтанд оруулах дүрэм батлагдаж, улмаар барилгын ажил эхлэх бэлтгэл ажилд 200 гаруй хоног зарцуулдаг байсныг 30-35 хоногт амжуулдаг болсон нь бодит үр дүн гэж үзэхээс өөр аргагүй.
     Барилгын материалын үйлдвэрийг дэмжих хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхээр шийдвэрлэсэн нь 2015 онд жилд 4 сая тонн цемент үйлдвэрлэх, арматурын хүчин чадал 300 мянган тоннд хүрч дотоодын хэрэгцээг бүрэн хангах бодит боломж үндсэндээ бүрджээ.
      “Сумын төвийн шинэчлэл” төслийн хүрээнд Баянхонгор аймгийн Баянлиг, Бууцагаан сумын  төвүүдийг урьд өмнө орон нутагт  байгаагүй архитектурын орон зайн шинэ шийдэлтэй болгох төсөл амжилттай хэрэгжиж үр дүнтэй болох нь харагдаж  байна.
       Улирал хамаарахгүй ажиллаж  бүтээн байгуулалтыг  гүйцэтгэх  Байшин үйлдвэрлэх комбинат буюу “ БҮК-1” төсөл амжилттай хэрэгжиж 2014 онд үйл ажиллагаагаа эхлэх суурь тавигдлаа. 2013 онд 1300 шахам иргэн орон сууцны 8 хувийн хүүтэй зээлд хамрагдан орон байртай болжээ.
      Яамны дэргэд судалгаа шинжилгээний хамгийн орчин үеийн лаборатори бүхий зураг төсөл, эрдэм шинжилгээний цогц институт байгуулагдаж, Монгол Улсын хүн амын нутагшилт суурьшлын ерөнхий төлөвлөгөө боловсруулах, барилгын салбарт шинээр нэвтэрч байгаа шинэ материал, хийц бүтээцэд сорилт шинжилгээ хийх, нэг маягийн зургийг удирдан зохион байгуулж, салбарын норм дүрмийг шинэчлэх ажлыг  амжилттай гүйцэтгэж байгаа нь бодитой ажил болж байна.
      Иргэдтэй хамтран гэр хорооллыг дэд бүтэцжүүлэх “Шинэ хороолол” төслийг Монголд анх удаа амжилттай хэрэгжүүлэх, иргэд эрүүл аюулгүй, тав тухтай амьдрах  үндсэн хуулийн заалт биелэлээ олж эхэллээ.
     Үндэсний томоохон бүтээн байгуулагч компаниуд эвлэлдэн нэгдэж, богино хугацаанд  Буянт-Ухаа 1 хорооллыг  босгож, эхний ээлжийн 500 айлын орон сууц ашиглалтанд орлоо.
   Дээр дурьдсан энэ бүх ажил үйлс нь Барилгын салбарт 2013 онд гарсан дорвитой шинэчлэлийн ажил болжээ гэж үзэж байна.

- Шинэчлэл хэрэгтэй гэж ярьж байгаа ч яг юуг нь яаж шинэчлэх шаардлагатай талаар тодруулж яриач ?

    Монгол орны цогц хөгжлийн асуудлыг барилга байгууламжгүйгээр төсөөлөх аргагүй. Их барилга нь зураг төслөөөр дамжуулан өөртөө улс орны  бүх л салбарын бодлогыг шингээсэн язгуур мэдлэг, сэтгэх онцлогт үндэслэдгээрээ Монгол Улсын хөгжлийн хөтөч болох нь яах аргагүй үнэн.
     Төрөл бүрийн шинэ материал, бүтээц, үйлдвэрлэлийн дэвшилтэт технологи, өндөр бүтээмжтэй техник, багаж хэрэгсэл зэрэг шинжлэх ухаан-техникийн шинэ шинэ зүйл бүхэн үндсэндээ зураг төслөөр дамжин барилга байгууламж болдог.
     Иймдээ ч зураг төсөл нь шинжлэх ухаан, үйлдвэрлэл хоёрыг холбогч гүүр юм. Барилга байгууламжийг төсөвлөх нормативын баримт бичгийн мэдээлэл, магадлуур, тооцооны итгэлцүүр бүхэн онолын боловсруулалт, удаан хугацааны шинжилгээ, ажиглалт судалгааны үндсэн дээр тогтоогддог бөгөөд эцэстээ эдгээр нь чухамдаа барилга байгууламжийн хийц бүтээцийн удаан эдлэгээ, найдвартай ажиллагааг хангах, улмаар төлөвлөсөн хөрөнгийг үр ашигтай зарцуулах үндсэн хүчин зүйл болдог жамтай. Энэ үүднээс барилга, түүний шинжлэх ухаан нь олон салбар ухааны цогц нэгдэл бүхий шинжлэх ухааны салбар гэж авч үзэн цаашдын судлагааныхаа чиглэлийг тодорхойлдог.
        Иймээс цаашдын шинэчлэлийн бодлогын нэг үндсэн чиглэл нь энэ олон талт үзүүлэлттэй  нягт уялдаж хийгдэх нь чухал болов уу гэж бодож байна.

- Төрийн зарим чиг үүргийг мэргэжлийн ТББ-аар гүйцэтгүүлэх тухай салбарын сайд ажлаа анх авсан үеээсээ л амласан. Гэвч энэ ажил урагшлахгүй байгаа нь юутай холбоотой вэ?

        Яам, төрийн байгууллагын чиг үүргийг оновчтой болгох зорилгоор төрийн бус байгуулага байгуулж үйл ажиллагаагаа эхлүүлж байгаа нь сайшаалтай хэрэг боловч одоогоор энэ байгууллагын ажил үйлчилгээнд тодорхой үр дүн харагдахгүй байна. Ер нь төр, хувийн хэвшлийн үйл ажиллагааг их сайн уялдуулах хэрэгтэй санагдана.
        Яам бол аж ахуй, хөрөнгө мөнгөтэй холбоотой ажил хийхгүй зөвхөн салбарын бодлогыг л боловсруулах учиртай. Иймээс бодлого боловсруулах, хууль эрх зүй норм нормативыг улам  боловсронгуй болгоход л юунаас илүү анхаарах ёстой байх. Энэ бүгд нь салбарын норм, дүрэм, стандарт, техникийн баримт бичгийн чиглэлээр шинжилгээ судалгаа хийж, иж бүрэн техникийн бодлогоор л салбарыг удирдана гэсэн хэрэг.

- Ярилцсанд баярлалаа.                        
Ярилцсан: Б.Цолмонтуяа

Холбоотой мэдээ