Амины орон сууцаа өөрсдөө барьцгаая
Эрхэм уншигч авхай та бүхэндээ “Хаус – Хаус” булангаараа хэн бүхний өдөр тутмын зайлшгүй хэрэглээний нэг орон байр түүний дотор амины орон сууцтай болоход тань туслах үүднээс цувралаар зөвлөгөө мэдээлэл өгөхөөр зэхлээ. Нүүдлийн соёл иргэншилтэй байсан бидний хувьд нийгэм өөрчлөгдөж, зах зээлд шилжин хүн бүхэн хувийн өмчтөй болсоноор хэрэглээгээ дагаж тав тух, өнгө үзэмж бүхий амины орон сууцыг ихээр барих боллоо. Та ч гэсэн бусдын нэгэн адил өнгө үзэмж, чанартай хувийн сууцтай болохоор зэхэж байгаа бол бидний цуврал зөвлөгөөтэй хамтдаа байгаарай. Ингэх нь таны цаг зав, хөрөнгө мөнгийг тань үргүй зарцуулахгүй байхад тань тус нэмэр болох буй за. Аливаа барилга барих ажил суурь тавихаас эхлэдэгийн учир та бүхэндээ анхны дугаараараа амины орон сууц барихад буурь хөрсөө хэрхэн бэлдэх талаар хүргэе.
Бичигч би 8х8 хэмжээтэй хоёр давхар амины орон сууцтай болохоор шийдсэн юм. Эхний ээлжинд би мэргэжилийн зураг төсөлчөөр өөрийн байрныхаа зураг төслийг гаргууллаа. Мөн түүнчлэн 8х8 харьцаатай хоёр давхар амины орон сууц барихад хэдий хэмжээний зардлаар барихыг тухайн үеийн зах зээлийн ханшаар мэргэшсэн төсөвчинөөр гаргуулсан.
Ингээд миний барих орон сууцны барилгын ажил эхлэхэд бэлэн боллоо. Уншигч та ч мөн надтай хамтдаа эхлээрэй.
Хамгийн түрүүнд та амины орон сууцныхаа зураг төслөө гаргуулсан байх хэрэгтэй. Тэр зураг төслийнхөө хэмжээгээр газартаа улаан шугамаа татдаг. Улаан шугамаа долоо хэмжиж нэг тэмдэглээрэй. Татсан улаан шугамны тань булангийн өнцөг 900 байх ёстойг анхаараарай. Эс бөгөөс таны барих АОС-ны тань хэлбэр буруу гарна.
Улаан шугамаа алдаагүй татаад хөрсөн дээрээ буулгасан зургийнхаа дагуу буурь хөрсөө ухаж бэлдэнэ. Харин хөрсөө бэлдэхдээ тухайн хөрсөө ямар шинж чанартай болохыг тогтоогоорой. Хөрсний онцлогоос хамаарч та бидний барих амины орон сууцны суурийн чанар шалтгаалах юм. Барилгын суурийн чанар хэр сайн байгаагаас тухайн барилгын нас шууд хамаардаг.
Газрын хөрс нь хадан хөрс, том хэмхдэст хөрс, элсэрхэг хөрс, шаварлаг хөрс гээд олон янз. Эдгээр нь улирлын онцлогоос хамаарч хөлдөж овойх, суулт өгөх, цэвдэг үүсэх гээд сөрөг үр дагаварууд үүсгэдэг.
Хэрвээ таны сонгосон газар шаварлаг, элсэрхэг хөрстэй бол овойж хөлддөг. Алтан хэмэрлэг, асгамал хөрс бол суулт өгдөг хөрс юм. Харин хадан болон том хэмхдэст хөрс нь ямар нэгэн сөрөг нөлөөгүй учир барилгын суурь тавихад нэн тохиромжтой ажээ. Тиймээс та хөрсний төрлөө тогтоож чадахгүй бол мэргэжилийн хүнд хандахаж тодорхойлуулаарай. Тэд танд тухайн хөрсний даацын чадамжийг төвөггүйхэн хэлж өгнө. Мөн та амины орон сууцандаа бохирын систем суурилуулахаар шийдсэн бол газрын гүний хөлдөлтийг марталгүй тогтоолгоорой. Учир нь бохирын шугамаа хөлдөлтийн гүнээс доогуур ухахгүй бол өвлийн цагт хөлдөх гэх мэтийн асуудлууд тулгарах болно. Манай орны хувьд ихэнхдээ хөлдөлтийн гүн 1,4-2,2м орчим байдаг.
Хөрсний төрлөө тогтоохгүйгээр сууриа цутгах нь барилгын чанарт муугаар нөлөөлөөд зогсохгүй, дараа дахин хийхээс эхлээд эдийн засгийн хувьд хохиролтой гэдгийг анхаарууштай.
Бичигч миний барилга барих хөрс маань шинжээчийн тогтоосноор даац багатай намгархаг хөрс таарсан тул би хиймэл хөрс хийх хэрэгтэй боллоо. Харин хоёр төрлийн хиймэл хөрс байдаг. Би бэхлэх аргаар хиймэл хөрс хийхээр сонгов. Энэ бол янз бүрийн жинтэй нягтруулах булыг ашиглан тодорхой хэмжээний чийгийг өгч нүдэж нягтруулдаг арга юм. Нөгөө арга нь хөрсийг цементжүүлдэг аж. Энэ нь бэлдсэн зуурмагаа хөрсөнд шахан химийн аргаар бэхлэж хиймэл хөрс бэлтгэнэ.
За ингээд би хөрсөө ухахад бэлэн боллоо. Харин та бидэнтэй хамтдаа байна уу. Хөрсөө ухаж эхлэхээсээ өмнө гадаргын тэгш байдлыг ажиглаарай. Миний сонгосон хөрс тэгш гадаргатай тул шууд ухах боломжтой. Хэрэв налуу байвал өндөр талаас нь эхэлж ухан нам талд нь шороогоо овоолдог аж. Дараа нь энэ шороогоо газраа тэгшлэхдээ ашиглах боломжтой. Манайх дороо зоорь болон гарашгүй энгийн хоёр давхар сууц учир би хөрсөө гараар ухахаар төлөвлөсөн. Уншигч авхай таны сууц тэг давхартай бол хөрсний ухалтаа бидний нэрлэж заншсанаар универсал механизмаар ухуулах нь зохимжтой. Энэ төрлийн механизмаар ухсан тохиолдолд дахин 20 см хөрсийг гараар ухах хэрэгтэй. Учир нь хөрсний нягтрал суларсан байдаг тул чанарт сөрөг нөлөөтэй.
Мэдээж та тав тух, ач тусыг нь бодож гадна талаа тохижуулахаар зэхсэн байх. Тийм болхоор ухаж буй хөрснийхөө ургамалын үетэй хар шороон хөрсийг тусд нь овоолоорой. Барилгын ажил дууссаны дараа та орчны хөрсөө тохижуулах, хүлэмжийн хөрсөнд нэмэлт болгон ашиглах боломжтой. Нөгөө талаар уг хөрсийг сайтар ялгах нь барилгын хийц, хэсгүүдэд мөөгөнцөр үүсгэх, модон материалыг ялзарч муутгахаас урьдчилан сэргийлдэг. Харин бусад илүүдэл шорооны хувьд суурийг цутгаж ус чийгийг тусгаарлагч хийсний дараа суурийг булахад ашиглана.
За ингээд би барилгынхаа буурь хөрсийг бэлдчихлээ. Та хийж дууссан уу. Тийм бол дараагийн дугаарын суурь хийх зааварчлагаагаар дахин уулзацгаая.
Мөн уншигч та бүхэндээ өөрийн барьж байгаа 8х8 хэмжээтэй амины орон сууцны төсөвийг хүргэж байна. Жич: уг төсөв нь 2010 оны 3 сарын байдлаар гаргасан болно.
Нэг айлын 8х8 харьцаатай хоёр давхар амины орон сууц
Өнөөдрийн зах зээлийн барилгын материалын үнэ ханшаас хамааруулан ойролцоогоор тооцоолов.
Хэрэв тоосгоор барьвал: нийт зардал 13,6 сая
-ажлын хөлс 3,6 сая
- материал 9 сая
- бусад зардал 1 сая
Модон хийцээр барьвал: нийт зардал 9,7 сая
-ажлын хөлс 2 сая
-материал 6,9 сая
-бусад зардал 0,8 сая
Жич: уг зардалд цахилгаан, сантехник угсралтын материал болон ажлын хөлс ороогүй болно.
/Төсөв гаргасан мэргэшсэн төсөвчин Э.Оюунболд/